Klinisk-epidemiologiske lærestykke

Klinisk-epidemiologiske lærestykke KL I [SKl·EPIDEMT LOGISKE LÆRESTYKKE Stemar Hun.k r (f.1956) er pn r.\sor i allmenne i:=d1sm ve,I Uni,•er Heter I Bergen rig . .ialm 1, llmennmed,.m. I fon er redaktør for lx-tk. ..-\llnu::nmne(foin• !,Om kom 1 1997. Ved Se sjon for .1ll mcnnm«Ji.m har !lei\ c:kda t khni.k epidemiologi, EHM kritisk lmcraturvurdcring i unJcn i nin a .,. o Hun k r \•il med u1amne mellumt 1m g1e ek--,cropd for l.aram a, UTPOS EN. O'verforbruk av alkohol -anamnese eller blodprøve? Te11k deg at I ldge 1 an en (53), har avt It time for blod.tryk k.skOJ1t:mll etter at du fann, 160/100 ved ein kon:sult1'!sjon f"ot dys epsi. terp, ringte klokkem:: k:i 11 det v re alko.hoJud0ync:: plager? Du hu tenkt å :SJ>0rre han u.t, men dess.uten har du høyn om p110 en CD'T (icll!rbohyrntl:'"'dclic:icnt rrnnsfi:ui ri} øm b ri aI1, 1 lysc t ved sjukchu5'et. den skal vcre my kje betre enn den gamle GT, men kor mykje il.![re? Dem:-b,111 diar dermed om prØll!CR. sin .rnitiv.itet og spesifi.5itet. Svaret bør ikkje firmast i ei tilf; l.dig bok, men cuer metaanalysar cJle-r •cd vur lcrfog :w ei . ku.1dl tudi med pasieinar :rne:d relevans-for dill praksis og mecl cin ,epidemi.i som til eiri vi.ssgrad ka.n m•erførast. Ein jekk iei norsk; ologbruka.rh.andbok (I) gjev noko [il hjelp: . tt :r en uke:; inn• uk iw mer Cllll 5.0 gctano] pr.dag, vil CDT i.sernm øke. ... I J ittcraturcn er tc.src-ns ensiovite[oppgi·[r [il me Hom 0,.6 .og ll,94, og ..sifisiu:.:cn lil mdlom 0,.87 •-g 1,0. Den diag.nosti ke n.yakt.ighot for .s 'DT v d diagnostilkk a..., alko. ltolmisbru • er slledes ikke sikkert f. dagt.» Læreboka :i allmermmedi.in omtal.a.r tidlege .symptom og 1eikn. pi alkoholrni!';bruk og gjev r.d om god alkohohn.am.ni:sc (2). -erkcn GT e11cr CDT blir de:r rilr:1dd brukt som test for alkoholovcrforlm.1l. R1 K-rnctodcn (CACE) inne.held 4 pørsin.ll: (l) Har du nokon gong d u kc alkohol om mo.rgcnen enten for 1 roe ncrvanc dkr for å Wi kvin bakrm. (2) Har du nokon ong bikt irriten fordi riokon .ruu kr-iti.scrr alkoholforbruket diu? (3) Har d\.l nokofl gong vorc misnøgd med deg sjøl el l.r han skuldkjenridsc :I grunn av alkohoifo:rbruket ditt? (4) Har du nokon gong føk t du !nm;le l .utre ned pl alko.holfr rb.rukct diu? 1-1 positive var gjev g,rnrml.ag for mis.tanke om alkoho!.probtcm, meda 3 p05itl\'l': ..var 'tytlcr , !.t('lrr : i'llkohol.P ,oblcm. CDT og · G -tc:;ten l:iar no vore te.ta ut i e.in klin ir;k f>tu.dic ve.d cin medisinsk poliklinikk i Eng,l:rnd (3). !li 1"'t.1. ien. mr i -lderen 20---85 5r V;.1rt Utspurt og t:csta. l · (16% p:rev r 1c:M) vart definert :som storforbru.lb.rar av alkohol (>4'00 g alkohol/veke rils:varar 32 alkoholeinirig r -20 hah•liter pil =5 lb ker vi= l,5 flaske brcnne\lin). Det vart ikkje vistdata for gruppa med moderat alkoholforbruk. BJde· CAGE og CDT idenrifiserte 9 .,.. .Jci l , sensiti\•it ten v.iJ altså 69% ,(9/l ), DT i,denti:li erte 55 av dci "friike" .ren, AGE 65, n ko om ga pc in it.e[ pl 8l % (55/68}. Den posilive pre Hksjonsvc di.en { 'P ) vart ckrm ·d H % fur CDT-r1røven og 75% for GE-spørsm.3la. Bruker ci.n te ne i ei.n situasjon med 5% pttatemi H::o ($CU!enin.g$;ima.sjon) blir PPV for C T .rre l· %, men -'1 % for .AG , ntetl ranke p si høgt forbruk. Kva !can vis tue;.1v leue? Min l,:ndom har vn:reatdet \'ik.tigast,: er hug5oe på alu,ucllc prc51entaS)Oll.)"•Upt11m der alkoholforbruk k:m ligge til grunn (2}: -Dy.pe:F-i Kv.,line/oppkast -Diare Pol y1.1ri -]n1pote.n:s [ni.tabil itc:t -Hod!c:pine &lYnp.mbkme.r -Hukommdsc.p.ro'blcroer Skader liili ke tegn kan og · v -Tremor -Pank Ra.tin -GJ-Wødning -Hypemrnsjon. re a.kme]lc :I vurdctt: Tungebelegg tor lever Hjcr c, r tmi I11fchjoner UTPOSTE R.1 • 2000